آمریکا در بمباران مسجد حلب مسئول است

آمریکا در بمباران مسجد حلب مسئول است

استفاده از این مطلب تنها با ذکر منبع (سایت جامع) مانعی ندارد.

منبع: Bellingcat

این پژوهشی در حال توسعه است که به­ محض به­‌دست آوردن یافته­‌های جدید به­‌روز خواهد شد. ما(در بلینگ‌کت) در حال حاضر منتظر واکنشی از CENTCOM و پنتاگون نسبت به یافته­‌هایمان هستیم. آخرین به­‌روزرسانی: ۱۸ مارس ۲۰۱۷، ۱۹:۴۱ به­وقت هماهنگ جهانی (UTC).

این پژوهشی درمورد بمب­‌گذاری آمریکا در مسجدی در الجینه ، روستایی سوری واقع در بخش غربی استان حلب است. این گزارش حول محور پنج پرسش “چ” سازمان یافته است:

• چه اتفاقی رخ داد؟
• چه زمانی این اتفاق رخ داد؟
• چه جایی/کجا این اتفاق رخ داد؟
• چه کسی مسئول این اتفاق است؟
• چرا این اتفاق رخ داد؟

?What happened

چه اتفاقی رخ داد؟

عصر روز ۱۶ مارس ۲۰۱۷، گزارش­‌هایی مبنی بر حمله‌ی هوایی به مسجدی در روستایی سوری در بخش غربی استان حلب انتشار یافت. ظاهرا بیش از ۵۰ تن از شرکت­‌کنندگان در نماز مغرب و عشا، کشته شده‌­اند.

اکثر پست­‌های اولیه در شبکه­‌های اجتماعی، روسیه یا نیروی هوایی سوریه را مقصر این حمله می­‌دانستند. هرچند برخی گزارش‌­ها، آمریکا یا ائتلاف تحت رهبری آن را که تحت عنوان نیروی ضربت ترکیب عملیات حل ذاتی (CJTF-OIR) فعالیت می‌­کند، متهم می­‌کردند. دیگر گزارش­‌ها از غیرقابل شناسایی بودن هواپیماها خبر می‌­دادند.

آمار تلفات غیرنظامی در این حمله بالا بوده و از ۲۹ (شبکه­‌ی سوری برای حقوق بشر) تا ۳۵ (دفاع مدنی سوریه) تا آمارهایی که حتی تعداد کشته‌­شدگان غیرنظامی را بیش از ۵۰ تن اعلام کرده­‌اند، متغیر است.

 

منابع خبری محلی ادعا کردند که جلسه‌­ای مذهبی در مسجد عمربن الخطاب در جریان بود که شرکت‌کنندگان با چیزی که یک شاهد عینی به‌ ­عنوان هفت حمله­‌ی هوایی توصیف کرده، مورد هدف قرار گرفتند. این مسجد که می‌­توانست پذیرای ۲۰۰ نفر باشد، تا حدی ویران شد. طبق گزارش‌­ها، اصولاً غیرنظامیان در عبادت غروب شرکت می‌کردند و از این زمان برای آموزش مذهبی نیز استفاده می­­‌شد. در ادامه میزان خسارت وارده، در بخش «کجا این اتفاق رخ داد؟» مورد بحث قرار خواهد گرفت.

عکس­‌ها و ویدیوهای بسیاری از قربانیان و عواقب حمله­‌ی هوایی وجود دارد، مثل این قطعه‌ی انتخاب شده از فیلم خبرگزاری تیکا که چگونگی بیرون کشیدن یک کودک از زیر آوار را نشان می­‌دهد.

Geolocation of mosque bombed by the US is CONFIRMED: southeast of Al-Jīnah, w-Aleppo, #Syria. https://t.co/BLjjLH93or pic.twitter.com/j0gKDk7Kzf

— Christiaan Triebert (@trbrtc) March 17, 2017

 

الجینه : پس از حملات هوایی متعدد آمریکا به ساختمان، کودکی زنده از زیر آوار بیرون کشیده شد.

این حمله توسط تعدادی از گروه­‌های مخالف، شامل هیئه تحریر الشام (HTS)، جبهه­‌ی شام، و احرار الشام محکوم شد.

بیانیه­‌ها به ترتیب از راست متعلق به گروه­‌های زیر است:

احرار الشام، جبهه­‌ی شام، هیئت تحریر الشام

 

 

چه زمانی این اتفاق افتاد؟

حمله‌­ی هوایی مذکور در ۱۶ مارس ۲۰۱۷ رخ داد. در چند ویدیو از این رویداد، مردم می­‌گویند که حملات هوایی طی نماز عشا رخ داده‌اند، یعنی زمان دقیق حمله­ باید چیزی میان ساعت ۱۹:۰۰ و ۱۹:۳۰ به وقت محلی باشد.

این اتفاق در کجا رخ داد؟

براساس اطلاعات موجود، گفته می­‌شود که محل وقوع حمله­‌ی هوایی، مسجدی در الجینه یا در نزدیکی آن بوده است، روستایی که تحت کنترل مخالفان بوده و در بهش غربی استان حلب قرار دارد. گزارش­‌های محلی، مثلاً گزارش «پلیس آزاد الجینه»، این مسجد را مسجد «عمربن الخطاب» می­‌نامند. ویدیوها توسط خبرگزاری تیگا، اخبار الجسر و سامی الحلابی درمیان ویدیوهای دیگر بارگذاری شده‌اند.

در خود الجینه، سه مسجد بر روی تصویر ماهواره­ای یافت می­‌شود؛ به­‌هرحال فعالان محلی به Bellingcat  گفتند که مسجد مورد هدف واقع­‌شده، عبادتگاهی نسبتاً نوساز در جنوب غربی روستا بوده است: ۳۶.۱۰۷۷۲۱, ۳۶.۷۸۷۰۸۰ (ویکی­مپیا).

 

براساس ویدئویی که یک خبرنگار سوری به­نام هادی العبدالله بارگزاری کرد، می‌توان عواقب حمله را مشاهده کرد. در نتیجه امکان تأیید انطباق داشتن دو محل وجود دارد.

مکان­یابی جغرافیایی مسجد بمب­‌گذاری­‌شده توسط آمریکا تأیید شده است: جنوب شرقی الجینه غرب حلب، سوریه.

 

Geolocation of mosque bombed by the US is CONFIRMED: southeast of Al-Jīnah, w-Aleppo, #Syria. https://t.co/BLjjLH93or pic.twitter.com/j0gKDk7Kzf

— Christiaan Triebert (@trbrtc) March 17, 2017

 

صبح روز بعد نیم دوجین ویدیو منتشر شد که درک بهتری از محل حمله به­‌دست می­‌داد. این ویدیوها را خبرگزاری اسمارت و بلال عبدالکریم از رسانه­‌ای کوچک به نام  “On the Ground News” (OGN) منتشر کردند که اغلب گزارش­‌هایی مربوط به مناطق تحت کنترل جبهه­‌ی فاتح الشام (JFS) پخش می­‌کند. نیویورک تایمز اخیراً با آقای عبدالکریم مصاحبه کرده است.

 

 

براساس تصاویر ماهواره‌­ای گذشته، مثلاً ازطریق Google Earth، می‌­توان دریافت که مسجد مذکور در ژوئن ۲۰۱۱ هنوز ساخته نشده بوده است. این بدان معناست که این مسجد پس از شروع جنگ داخلی سوریه ساخته شده است.

با ارجاعات متقابل فیلم­ زمینی که با ماهواره از عواقب حمله­‌ی هوایی گرفته شده، می­‌توان دریافت که بخش شمالی مسجد آبی (که با آبی مشخص شده) تخریب شده است. علامت پست­ نشان داده شده روی فیلم نیز می­‌گوید که نام مسجد، عمربن الخطاب است. ویدیویی از OGN نیز به‌­وضوح نشان می­‌دهد که بخش شمالی مسجد تخریب شده است. گفته می­‌شود که این بخش از ساختمان محل اتاق‌های جلسات بوده است.

سمت جنوبی مسجد عمربن الخطاب که محل عبادت است، خسارت کمی دیده اما هنوز پابرجاست.

سمت شمالی مسجد به­‌خاطر حمله‌­ی آمریکایی­‌ها فروریخته، اما بزرگترین بخش هنوز پابرجاست.

Northern side of mosque has collapsed due to American airstrike, but largest part still standing. https://t.co/ak75roognl h/t @CT_operative pic.twitter.com/jM1CG2y8Ci

— Christiaan Triebert (@trbrtc) March 17, 2017

مسجد قدیمی و هم­چنین ساختمان جدید که دقیقاً در شمال مسجد جدید واقع شده است، کاملاً دست‌نخورده و سالم مانده­‌اند. محلی‌­ها در گفتگو با Bellingcat  تأیید کردند که ساختمان کوچکتر که دارای چند مناره و بلندگو است و در ویدیوی RFS دیده می­‌شود، درواقع یک مسجد است.

 

بنابراین دو مسجد دقیقاً در کنار یکدیگر قرار داشته­‌اند. این نکته‌­ای قابل ذکر است، چراکه فرمانده‌ی مرکزی آمریکا (CENTCOM) در بیانیه­‌ی اولیه­‌ی خود ادعا کرد که ساختمانی در جهت دیگر خیابان را بمباران کرده و مسجد را هدف قرار نداده است. آنها هم­چنین ادعا کردند که مسجد تخریب نشده است. به­‌نظر می­‌رسد این بدان معناست که CENTCOM به مسجد کوچکتر و قدیمی­‌تری اشاره می­‌کند که درواقع صدمه­ ندیده است.

درواقع نظریه­‌ی بالا در ۱۷ مارس تأیید شده بود، یعنی همان زمانی که پنتاگون عکسی از عواقب حمله­‌ی هوایی منتشر کرد که در زیر نشان داده شده است.

 

این عکس در ادامه توسط Bellingcat تفسیر و حاشیه­‌نگاری شده تا نشان دهد که درواقع این همان مکانی است که در بالا روی تصویر ماهواره­ای Google Earth نشان داده شده بود.

 

بنابراین واضح است که پنتاگون، شهروندان محلی، فعالان، و روزنامه­‌نگارانی که در جریان این موضوع هستند و هم­چنین Bellingcat، همگی درباره­‌ی مکان یکسانی صحبت می­‌کنند. اما زمانی که تأیید شد که ساختمان کوچک یک مسجد بوده و به‌­وضوح شبیه یک مسجد است، درباره‌­ی ساختمان بزرگتر چه می­‌فهمیم؟ آیا این ساختمان واقعاً مسجد بوده است؟

تمامی اطلاعات موجود از رسانه­‌های محلی و بین­‌المللی اشاره می­‌کنند که این مکان واقعا یک مسجد است.

اول از همه اینکه، تابلویی بیرون ضلع غربی ساختمان می­‌گوید که اینجا مسجد «عمر بن الخطاب» است، و نشان می‌­دهد که مدرسه­‌ای مذهبی است (به عربی: مدرسه شرعیه) و نوشته­‌ای حاوی اسامی افرادی که از لحاظ مالی به ساخت مسجد کمک کره اند را نیز بر خود دارد.

 

برخی می­‌گویند این تابلو به ­‌طرزی کمی عجیب درمقابل دیوار قرار گرفته که باعث می­‌شود برخی فکر کنند که این نشانه به منظور خاصی آنجا قرار داده شده است. محل قرارگیری­‌اش دقیقاً درکنار بخشی از ساختمان است که فروریخته. علامتی روی عکس مشاهده می­‌شود که به پنتاگون تعلق دارد، و به­‌نظر می­‌رسد بخشی از همان ویدیویی است که حمله­‌ی هوایی و عواقب آن را نشان می­‌دهد. معلوم نیست که تصویربرداری پنتاگون چند دقیقه یا چند ساعت به­‌طول انجامیده است.

 

علاوه­‌براین، همان­طور که در ویدیوهای بارگذاری­‌شده­‌ی OGN و «معاز الشامی» دیده می­‌شود، داخل ساختمان مورد هدف واقع شده، به­­‌شدت به‌ داخل صحن مساجد شباهت دارد، چراکه دارای محراب است، یعنی یک تورفتگی به­‌شکل نیم­‌دایره در داخل دیوار که جهت کعبه را نشان می­‌دهد.

داخل مسجد را می­‌توان با بیرون ساختمان به‌­ شکلی که در زیر نشان داده شده مطابقت داد، مثلاً با پنجره‌های بالایی ۳-۴-۳ و ورودی ساختمان که با آوار بخش شمالی آن مسدود شده است.

برای ثبت لازم به ذکر است که داخل صحن مسجد با بیرون آن و تصویر ماهواره‌­ای انطباق دارد. برای مثال به پنجره‌­ها نگاه کنید.

For the record, interior of mosque’s prayer room matches with exterior and satellite imagery. See, e.g., windows. https://t.co/J3F2lrH6Pt pic.twitter.com/UhMsMWbVzN

— Christiaan Triebert (@trbrtc) March 18, 2017

در عصرگاه روز حمله، CENTCOM گزارش داد که «محل برگزاری جلسات القاعده» در عدلیب را زده­ است.

 

 

همان­‌طور که در بالا دیدیم، مسجد در استان حلب واقع شده ولی تنها ۴ کیلومتر از مرز این استان با عدلیب فاصله دارد. به­‌همین خاطر، این احتمال وجود دارد که زدن عدلیب به همین حادثه مربوط شود چیزی که نخستین بار خبرنگارِ Airwars ، ساموئل آکفورد به آن اشاره کرد.

با این وجود، بهت و گیجی حل­ نشده باقی ماند. بنابراین Bellingcat به CENTCOM ایمیلی فرستاده و درخواست توضیحاتی درخصوص روشن­‌سازی حملات اخیر را نمود. آنها در ایمیل پاسخ دادند:

ما بر این باوریم که این همان حمله است. قصد نداریم باعث هیچ سردرگمی بشویم. ممکن است گزارش­‌های داخلی متفاوت، این را به­‌شکلی متفاوت ذکر کرده باشند.

حالا جالب است. افراد Bellingcat و دیگران، به­‌خصوص کاربر توییتر @obretix، ویدیوهای رسمی حمله­‌ی هوایی CJTF-OIR از عراق و سوریه برای بیش از دو سال قبل را، مکان­یابی کردند. تمامی این ویدیوها، با توصیفی تقریبی از مکان حمله منتشر شده بودند؛ مثلاً «نزدیک رقّه». Obretix  همه­‌ی این ویدیوهای مکان‌یابی شده را روی نقشه بازنمایی کرد و از CENTCOM جهت فهم برچسب­‌های منطقه­‌ای مورد استفاده­‌ی ائتلاف که تحت رهبری CENTCOM است  استفاده کرد. به‌نظرمی‌رسد که برچسب­‌های مذکور، همواره دقیق و درست نیستند، و مرزهای استانی ممکن است با یکدیگر هم­‌پوشانی داشته باشند.

 

در هرصورت، CENTCOM گفته ساختمانی در استان عدلیب را هدف قرار داده، در حالیکه درواقع این هدف در استان حلب قرار داشته است.

?Who is responsible

چه­ کسی مسئول است؟

این بخش پیش از آنکه آمریکا تأیید کند حمله­‌ی هوایی را انجام داده، نوشته شده است. بحث بر سر اینکه  “چه کسی مسئول است”، در قسمت قبلی روشن شد. درغیر این صورت، ارزش دارد که نشان دهیم چگونه بقایای سلاح مورد ادعا، نخستین منابع بصری موجود هستند که نشان می‌­دهند احتمالاً آمریکا عامل این حمله بوده است. عکس‌­ها با پژوهشی بر خط پیگیری شدند تا بقایای این سلاح­ها با سلاح­های در دست آمریکا انطباق داده شوند.

هم نیروی هوایی روسیه و هم (ائتلاف تحت رهبریِ) آمریکا، متهم به هدف قرار دادن مسجد مذکور در الجنه هستند.

بااین‌­وجود، عکسی که بقایای سلاح مورد ادعای یافته شده در آوار مسجد را نشان می‌­دهد، ممکن است از اطلاعات بیشتری درمورد عامل این حمله پرده بردارد.

 

عکس توسط شکیر قادر، یک خبرنگار هلندی منتشر شد که گفت عکس را از فعالان محلی در این منطقه گرفته است. در جستجوی معکوس عکس، هیچ نتیجه‌­ای نشان داده نمی­‌شود، یعنی عکس توسط گوگل ایندکس نشده و درنتیجه شاید معتبر باشد. نمی­‌توان به‌طور مستقل به مکان و اعتبار این عکس ارجاع داد، و از این‌­رو احتیاط در ارجاع دادن لازم است.

بر روی بقایای سلاح مورد بحث نوشته‌­ای به لاتین قابل مشاهده است: « WT: 52.0 kg». WT مخفف واژه­ی « weight» به معنای وزن است که احتمالاً وزن موشک را نشان می­‌دهد.

جالب است همان­ طور که در صدها عکس مرجع از موشک­‌های هوا به سطح هلفایر  AGM-114دیده می‌­شود، از فونت و حروف اختصاری خاصی روی موشک­‌های آمریکا استفاده می­‌شود، چنانکه در عکس زیر نیز دیده می­‌شود. این واقعیت، در ترکیب با شباهت قابل توجه پرچ­ها، رنگ، و غیره، قویاً می‌­گوید که شیئی که از آن عکس گرفته شده، باقیمانده­‌ی یکی از انواع AGM آمریکا است.

 

شایان ذکر است که همان برچسبی که روی باقیمانده­‌ی سلاح مذکور دیده شده، در محل حمله­‌ی هواپیمای بدون سرنشین به یکی از اهداف با ارزش بالا (HVT) در استان عدلیب سوریه نیز یافته شده است. در همان روزی که آن تصاویرتوسط خبرگزاری هوادار حزب مخالف به­نام خبرگزاری استپ منتشر شد، آمریکا هدف قرار دادن هدفی با هواپیمای بدون سرنشین را تأیید کرد

 

بنابراین اگر عکس آقای قادر واقعاً در محل مسجد گرفته شده باشد، بسیار محتمل است که آمریکا عامل حمله بوده باشد. هرچند شایان ذکر است همان­طور که کاربر توییتر @sasmojo اشاره کرده، خسارات نشان داده شده در فیلم عدلیب در ۱۶ اکتبر ۲۰۱۶ ، به­طرز قابل ملاحظه­‌ا‌ی کم­تر از حمله‌­ی ۱۶ مارس ۲۰۱۷ است.

روز بعد، در بیانیه­‌ای که  خبرنگار واشنگتن پست یعنی توماس گیبنز-نف به نقل از یک مقام آمریکایی توییت کرد، شرح و توصیف حمله آمده بود: « مقام آمریکایی: حمله­‌ی AQ به ن. سوریه، شامل دو ریپر می‌شد که کلاهک هلفایر خود را به­‌طور کامل و در ادامه بمب w/ 500lb  را شلیک کردند.

 

ریپر بدون سرنشین MQ-9 اغلب تا چهار موشک هلفایر را حمل می­‌کند، یعنی هشت موشک و در ادامه یک بمب ۵۰۰ پوندی در محل شلیک شده‌­اند. عکسی متعلق به Getty Images/Anadolu Agency از عواقب حمله نشان می­‌دهد که چه حفره­‌ی بزرگی توسط بمب ۵۰۰ پوندی ایجاد شده است.

 

 

صبح روز بعد، عکس­‌های جدیدی از بقایای سلاح توسط موسسه‌­ی سوری عدالت و هم­چنین Getty Images منتشر شد که می­‌توان آنها را مربوط به سه شیء مختلف دانست. اشاره به این نکته مهم است که Bellingcat  نمی‌­تواند اعتبار و سندیت این عکس­‌ها راتأیید کند، چراکه آنها در جستجوهای معکوس تصویر نشان داده نمی‌شوند.

اول از همه، شیئی است با این توضیحات لاتین: “۳۰۰۰۰۸۹۲-۰۱ REV C S/N 005827”. S/N به شماره سریال اشاره می­‌کند، که بدین ترتیب ۰۰۵۸۲۷ است. هرچند معلوم نیست این شی به کدام­ گروه از مهمات تعلق دارد، اما برخی می­‌گویند که ممکن است یک GUB-12 یا GBU-39 باشد.

 

شی دوم برچسبی حاوی نوشته­‌ای لاتین و سه بارکد دارد. نوشته این است:

“WOODWARD HRT Revision B”; “(۱P) MFR PART# 41013490-108”; “SERIAL# 15862”; and “[??] DATE 1[?]12/22”; “(۱۷V) MFR CAGE 81873”.

وودوارد کارخانه­‌ای آمریکایی است که برای مهمات حمله­‌ی مستقیم مشترک (JDAM)، فعال­‌کننده­‌ی تیغه فراهم می­‌سازد؛ این تجهیزات، کیت‌­های هدایتی هستند که بمب­‌های غیرهدایت­‌شونده یا «بمب­‌های بدون‌سرنشین» را  به مهمات “هوشمند” همه هوایی تبدیل می­‌کنند. کد CAGE (کد نهاد تجاری و دولتی)، شناسه‌­ای منحصربه‌فرد است که به آژانس­‌های دولتی یا دفاعی مختلفِ تأمین­‌کننده‌­ی مهمات اختصاص می­‌یابد، که وودوارد را نیز شامل می­‌شود.

گفته شده بقایای تصویرشده ممکن است به JDAM-ER مربوط شوند. وودوارد قراردادهای متعددی با وزارت دفاع آمریکا (DoD) بسته است، بااین‌­وجود وب­‌سایت مجتمع نظامی صنعتی، تنها آن دسته از قراردادهایی را در فهرست خود می­‌آورد که دارای ارزشی بالغ بر ۶.۵ میلیون دلار آمریکا یا بیشتر باشند.

 

The third object was visible in photos in the Getty Images databank, provided by Anadolu Agency. It is unclear what the object belongs to.

شی سوم در عکس­های بانک داده‌­ی Getty Images که توسط Anadolu Agency فراهم شده، قابل مشاهده بود. مشخص نیست این شی به کدام دسته از مهمات تعلق دارد.

 

چرا این اتفاق رخ داد؟

یک فعال اجتماعی به­نام محمد الشاغل، به نیویورک تایمز گفت که افراد حاضر در ساختمان، «هیچ­‌گونه ارتباطی باگروه‌­های نظامی یا احزاب سیاسی نداشته‌­اند.» دیگر افراد محلی به گروه دیده­‌بان Airwars  اعلام کردند که این ساختمان، بخشی از یک مسجد و مدرسه­ای مذهبی بوده است. آقای عبدالکریم از OGN خاطرنشان ساخت که «طبق گفته‌­های منابع محلی، این مکان از ساختمان­‌های جبهه­‌ی فاتح الشام یا هیئت تحریر الشام نیست. این یک ساختمان جماعت تبلیغی است، یعنی جایی که هر پنجشنبه در آن جمع می­‌شوند تا بروند و به مردم دوا بدهند.»

برخی ادعا کرده­‌اند که جلسه­‌ی گرفتن نیروهای تازه برای سازمان­‌هایی مثلJFS  یا HTS که در اتاق­ جلسات همین مسجد در حال برگزاری بوده، هدف حمله­‌ی هوایی قرار داشته است.

بنابراین محتمل است که هدف آمریکا از بین بردن یک یا چند هدف با ارزش بالا یا گروهی از شبه­‌نظامیانی بوده است که با یکی از چندین گروه تروریستی سوریه پیوند داشته­ که به زعم آمریکا سازمانی تروریستی هستند. طی سال­های گذشته، آمریکا به‌­شکل یک جانبه­، به هریک از اعضای جبهه فتح الشام ( که سابق بر این جبهه النصره خوانده می­­‌شد) و HTS (تحریر الشام) حمله کرده است. درنتیجه این حملات از نیروی ضربت ترکیبی عملیات حل ذاتی (CJTF-OIR) مجزا هستند.

شاید آمریکا واقعاً اطلاع نداشته که ساختمان هدف قرار داده شده، مسجدی نوساز بوده است، نکته­‌ای که شگفتی قابل توجه آنها در اظهارات اولیه­‌شان در این زمینه و بمباران شدن یک مسجد را توجیه خواهد کرد. بالاخره اینکه، تصاویر مستند به آنها نشان می­‌داد تنها مسجدی که از وجودش اطلاع داشتند، هنوز پابرجا و سالم است، نکته­‌ای که توضیح می­دهد چرا آنها گفته‌­ا‌ند مکانی را در ۵۰ فوتی (۱۵.۲۴ متر) مسجد هدف قرار داده‌­اند یعنی همان جایی که از آن به‌­عنوان مسجد قدیم یاد می­‌کردند.

 

 

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید.

•