نیرو‌ی هوایی فقرا

منبع:Bellingcat

انتشار مطالب زیر با ذکر منبع (سایت جامع) مانعی ندارد.

ترجمه:جامع

طبق گزارش­‌ها ، پایگاه هوایی روسیه در شب۶ ژانویه‌­ی ۲۰۱۸ حمیمیم مورد حمله قرار گرفت. فیلم­‌ها و شایعات بر این ادعا است که در این حمله احتمالا پهبادها نقش داشته­­‌اند، اما گزارش­‌هایی هم از پایگاه رسیده بود که از حمله‌­ی موشکی خبر می­‌داد. این گزارش‌­ها به دو علت جالب توجه بودند. اولاً، خط مقدم تقریباً ۳۵ کیلومتر دورتر از پایگاه قرار داشت، و بنابراین خارج از محدوده‌­ی اغلب توپخانه‌­هایی بود که در دسترس شورشیان قرار داشتند. ثانیاً، روزنامه‌­ی مستقل روسی Kommersant ادعا کرد که همین پایگاه، ۳۱ دسامبر ۲۰۱۷ نیز مورد حمله‌ی خمپاره قرار گرفته، که در جریان آن چهار Su-24، دو Su-35S و یک An-72 هواپیمای ترابری نظامی، منهدم شده‌­اند. این واقعه، بدترین خسارتی بود که به تجهیزات ارتش روسیه از زمان آغاز جنگ وارد شده است  . این گزارش از حملات خمپاره‌­ای و خسارات ناشی از آن، با توجه به شواهد موجود و بسیاری از عوامل دیگر، مثل سطح خسارت وارده ، فوراً شک و تردیدهایی را برانگیخت. وزارت دفاع روسیه (MoD) انهدام هفت هواپیما را انکار نمود، اما اظهار داشت که دو سرباز براثر «آتش ناگهانی خمپاره» کشته شده‌­اند. با این­ وجود، گمانه ­زنی­‌هایی وجود داشت که امکان دارد این حمله توسط پهبادهای کوچک انجام شده باشد، از همان نوعی که دولت موسوم به اسلامی (داعش) به­‌نحو مؤثری تابه‌­حال از آن استفاده کرده بود.

گمانه‌­زنی‌­ها درمورد حمله‌­ی شب سال نو، وقتی شدت گرفت که وزارت دفاع روسیه یک بیانیه همراه با تصاویری از پهبادهای دست­‌ساز منتشر کرد. که در شامگاه ۶ ژانویه، به پایگاه‌­های هوایی روسیه در حمیمیم و طرطوس حمله کرده‌اند. این مقاله از روش­‌های منبع باز استفاده خواهدکرد تا شرایط پهبادهای مذکور، حملاتی که در آن شرکت داشته‌اند و این احتمال را بررسی کند که آیا آنها مسئول حمله به حمیمیم در شب سال نو هستند.

تذکر: همه‌­ی تاریخ­‌های مورد استفاده در این پژوهش UTC (به زمان نصف النهار مبدأ) هستند مگر آنکه صراحتاً اعلام شده باشد.

تصویر ۱- نقشه‌ی نشان دهنده‌ی وقایعی که این مدل پهباد در آن نقش داشته است و خطوط مقدم جنگ در ابتدای سال ۲۰۱۸ (Map Source)

حمله به حمیمیم و طرطوس روز ۶ ژانویه ۲۰۱۸

به نظر می‌­رسد فقط یک فیلم از حمله­‌ی مورد نظر به این پایگاه وجود داشته باشد، هرچند به خاطر فیلم برداری در شب، مکان‌­یابی آن غیرممکن است. این فیلم ظاهراً  اولین بار روز ۶ ژانویه توسط گروه فیس­بوکی «Network News Jabla) «NN Jabla) در ۱۷۴۱ منتشر شده است، این گروه به اخبار جبله اختصاص دارد، شهری دقیقاً در جنوب غربی پایگاه هوایی حمیمیم. فیلم مذکور «صدای آژیر خطر در فرودگاه حمیمیم» و هم­چنین «واکنش ضدّهوایی به یک هواپیمای کنترل از راه دور» را نشان می­‌دهد.

 

فیلمی که ظاهراً حمله به حمیمیم را نشان می­‌دهد

 

۸ ژانویه­‌ی ۲۰۱۸، وزارت دفاع روسیه در بیانیه­‌ای که حاوی تصاویری از پهبادی بود که به گفته­‌ی این سازمان، سقوط کرده بود.

این  بیانیه متذکر می‌شود  :

  • شش پهباد توسط نیروهای جنگ الکترونیکی روسیه در هوا متوقف شده و تحت کنترل گرفته شده‌اند، که از میان آنها: سه مورد با موفقیت به زمین نشانده شدند ، سه مورد پیش از فرود منفجر شدند
  • هفت پهباد به دست نیروهای ضدّهوایی روسیه در این مورد با استفاده از Pantsir-S1 منهدم شدند.

تجزیه و تحلیل تصاویر منتشرشده نشان داد که ظاهراً حداقل دو پهباد صحیح و سالم به دست نیروهای روسیه افتاده­‌اند.

تصویر ۲

تصویر ۳

تصویر ۴

باکمی دقت به نظر می‌­رسد تصاویر ۳ و ۴، پهبادهای متفاوتی را نشان می‌­دهند، چراکه پیکربندی بدنه‌ی فرود/شاسی و بال­‌ها (با رنگ زرد و قرمز مشخص شده) کمی متفاوت است که می‌­گوید حداقل دو پهباد احیا شده‌­اند. تصویر بعدی، که توسط RT منتشر شده، شش پهباد را نشان می­‌دهد که سه تای آنها نسبتاً سالم و دست ­نخورده است.

تصویر ۵

این پهبادهای کوچک ، با بال‌هایی به طول تقریبی سه یا چهار متر. ساختار آنها ظاهراً ابتدایی است، بدنه‌­ی آنها از تخته سه‌­لای و ورقه‌های پلاستیکی ساخته شده که با نوار چسب ایمن شده ­اند. یک موتور کوچک، احتمالاً بنزینی، نیروی محرکه­‌ی لازم را فراهم می‌سازد. در بیانیه­‌ی بعدی، وزارت دفاع روسیه ادعا کرد که پهبادها از شهر موزره در استان ادلب پرواز کرده اند.

حمله به دانشگاه مهندسی نظامی حمص ۳ ژانویه­‌ی ۲۰۱۸ یا قبل از آن

این پهبادها پیش از این هم در موادّ رسانه ­ای رسیده از سوریه دیده شده­‌اند، هرچند هیچ یک در مقیاس حمله‌ی گزارش ­شده به پایگاه هوایی حمیمیم نبوده ­اند. دو تصویر زیر، ظاهراً پهبادی را نشان می‌دهند که در دانشگاه مهندسی حمص بر زمین نشانده شده، یعنی در فاصله‌ی بیش از ۱۰۰ کیلومتری جنوب شرق حمیمیم. کد نهفته در این تصویر اینستاگرام ، نشان می‌دهد که حداقل یکی از این تصاویر، ساعت ۰۸:۰۵ صبح (به‌وقت سوریه) در روز ۳ ژانویه بارگذاری شده است، یعنی پیش از وقوع حمله‌ی ۶-۵ ژانویه به پایگاه هوایی حمیمیم. اگرچه این پهباد ناقص شده و تغییر شکل داده است، اما می‌توان دید که دقیقاً همان طراحی پهبادهای مورد استفاده در حمیمیم را دارد

تصویر ۶

تصویر ۷

مربع زرد، در تصویر چیزی را نشان می‌دهد که شبیه آنتن GPS است، چیزی که به ادعای پست وزارت دفاع روسیه در فیس­بوک، یکی از اجزای پهبادهای احیا شده از حمیمیم نیز بوده است.

حمله به حمیمیم در ساعت ۱۸:۲۵ اول ژانویه ۲۰۱۸ یا قبل از آن

گروه فیس­بوکی NN Jabla تصاویر زیر را در ساعت ۱۸:۵۲ UTC روز اول ژانویه منتشر کرد که پهباد تقریباً مشابه دیگری را نشان می‌دهند، که یکی از دو پهبادی است که ظاهراً در «مناطق روستایی»زمین گیر شدند. انفجارهایی که در نیمروز اول ژانویه‌­ی ۲۰۱۸ خبر ساز شد که به اعتقاد آنها از این پهبادها ناشی شده بودند.

تصویر ۸

«مراسلون نیوز» فیلمی منتشر کرد، که هرچند دیر انتشار یافته، اما منبع برخی از تصاویر پست شده توسط NN Jabla به نظر می‌رسد. این فیلم بقایای چیزی را نشان می‌­دهد که ادعا شده پهباد به دام انداخته شده توسط SAA در حمیمیم است. تجزیه ­و تحلیل آهن‌­پاره‌­ها نشان می‌دهد که آنها حاوی اجزایی بسیار مشابه پهبادهایی هستند که پیش از این در همین مقاله مورد تحلیل قرار گرفتند.

تصویر ۹ – مقایسه‌ی بدنه‌ی چوبی. چپ: فیلم مراسلون، داست: وزارت دفاع روسیه.

تصویر ۱۰ – مقایسه‌ی موتورها. چپ: فیلم مراسلون، راست: وزارت دفاع روسیه.

تصویر ۱۱ – مقایسه‌ی باتری‌ها. چپ: فیلم مراسلون. راست: عکس Rusvesna از حمص.

پهباد سقوط کرده، ظاهراً در سهل الغاب، در ساعت ۸:۳۸ اول ژانویه­ی ۲۰۱۸ یا قبل از آن

نمونه‌­ای از این نوع پهباد که در منطقه­‌ی تحت سلطه­‌ی شورشیان پس از اینکه ظاهراً توسط احرار الشام سرنگون شده، دیده شده است.

تصویر۱۲ – ترجمه‌ی توضیحات عکس/کپشن می‌گوید: «جنبش اسلامی احرار الشام، هواپیمای اکتشافی رژیم را سرنگون کرد.»

این همان نوع پهبادی است که در حمص و حمیمیم دیده شده بود. هم­چنین می‌­توان از طرز بستن نوار روی دم پهباد گفت که احتمالاً پهباد منحصر به فردی بوده و یکی از نمونه‌­هایی که پیش از این بررسی کردیم نیست. این عکس ظاهراً توسط یکی از مبارزان احرارالشام در سهل الغاب گرفته شده است، یعنی نزدیک‌ترین بخش از مناطق تحت سلطه­‌ی شورشیان به پایگاه هوایی حمیمیم. هرچند مکان­‌یابی این عکس ممکن نیست، اما با ادعاهای وزارت دفاع روسیه مبنی بر پرواز پهبادها از موزره به مقصد حمیمیم، هم‌­خوانی دارد. به فرض اینکه این پهبادها به نیروهای روسی حمله کرده‌­اند، محتمل به نظر می­‌رسد که احرارالشام به‌صورت اتفاقی پهباد متعلق به گروه شورشی دیگری را سرنگون کرده باشد.

پهباد برای فروش در تلگرام، با برچسب زمانی عصر ۳۱ دسامبر ۲۰۱۷

تحقیقی که توسط آدام رانسلی و کریستیان تریبرت برای The Daily Beast انجام شد، همین نوع پهباد را کشف کرد که در تلگرام به فروش گذاشته شده بود، تلگرام یک پیام­‌رسان محبوب است که پژوهش‌گران و اریک وودز قبلاً نشان داده بودند به‌­عنوان بازار اسلحه­‌ی برخط نیز مورد استفاده قرار گرفته است.فروشنده، بمب­‌های پهباد را برای فروش عرضه کرده بود. خسارت وارده بر پهباد و نوار استفاده شده در دم آن، با پهباد گرفته­‌ شده توسط احرارالشام متفاوت است، یعنی احتمالاً با پهباد منحصر به ­فردی مواجه هستیم. این واقعیت که پهباد مذکور آسیب دیده ، سوالاتی درمورد نحوه­‌ی گرفتن آن مطرح می‌کند، و اینکه آیا فروشنده در ساخت آن نقش داشته یا اتفاقی یک پهباد سقوط­ کرده را یافته است.

تصویر ۱۳

وقتی درباره­‌ی مکان احتمالی فروشنده و زمان انتشار مطلب از رانسلی سؤال کردیم، پاسخ داد:

«اکثر قریب به اتفاق مکان­‌های مورد اشاره‌­ی فروشنده در آن بازار، در ادلب واقع شده‌­اند. البته که امکان دارد فروشنده‌ی پهباد در مکان دیگری ساکن باشد اما ادلب جایی است که ظاهراً بیشتر فعالیت­‌های بازار در آنجا متمرکز است. این پست برچسب زمانی شامگاه ۳۱ دسامبر را بر خود دارد و به نظر می­‌رسد عکس­‌ها در شب گرفته شده‌­اند، اما نمی­‌توانم به قطعیت بگویم کجا گرفته شده‌­اند.»

تجزیه و تحلیل پهباد

هرچند به‌­نظر می­‌رسد این پهباد از مواد ارزان­‌قیمتی مثل تخته­ سه‌­لا، ورقه­‌های پلاستیکی و نوار چسب ساخته شده باشد، اما ظاهراً حداقل یک جزء پیشرفته در مقایسه با سایر پهبادها دارد: آنتن GPS. وزارت دفاع روسیه ادعا می­‌کند که پهبادها مشغول گشت­‌زنی با استفاده از GPS بوده‌­اند، ادعایی که با آنچه در آهن‌پاره های دیده ­شده در حمص، یک آنتنGPS به نظر می‌­رسد هم‌­خوانی دارد. فقدان مدرکی که وجود دوربین را اثبات کند نیز از این ادعا حمایت می­‌کند چرا که بدون داشتن دوربین یا خط دید، راندن این پهباد برای اپراتور دشوار خواهد بود، به‌­خصوص در بُرد ده‌­ها کیلومتر. این نکته وجود سطحی از خودکار بودن در پهبادهایی را می‌­رساند که در ابتدا یک مشت هواپیمای آشفته به نظر می‌­رسند. به نظر می­‌رسد بُرد پهبادها براساس اهدافی تعیین شده که در شب ۶ ژانویه مورد اصابت قرار گرفته‌­اند: همان­‌طور که می­‌توان در نقشه مشاهده کرد، طرطوس تقریباً در ۱۰۰ کیلومتری نقطه‌­ای قرار دارد که مبدأ این پهبادها فرض می‌شود.

شاسی پهبادها هم طراحی جالبی دارد. هیچ ­یک از نمونه‌­های مشاهده­ شده از این نوع، هیچ­‌گونه چرخی نداشته­‌اند.یک شاسی چوبی اساسی دارند که احتمالاً باعث فرود بسیار بدی می‌شود. درواقع حتی نمی­‌توان گفت که این شاسی‌­ها «سُر می­‌خورند»، چرا که بسیار کوتاه و باریک هستند.

تصویر ۱۴

ماهیت ضعیف ظاهر این شاسی، این سؤال را پیش می‌­آورد که این پهبادها چگونه به پرواز درآمده و چگونه بازیابی می‌شوند. با در نظر گرفتن اندازه و بار این پهبادها، به نظر می‌­رسد که آنها با دست به پرواز درآمده باشند. این امکان وجود دارد که آنها توسط نوعی پرتابگر پرتاب شده باشند، لذا چنین چیزهایی مورد استفاده‌­ی بسیاری از پهبادهای نظامی و غیرنظامی فعلی هستند. در زمینه‌­ی بازیابی، با توجه به مصالح نسبتاً ارزان‌­قیمت استفاده ­شده در ساخت آنها و مشکلات ناشی از فرود آمدن با چنین شاسی­‌هایی، به نظر می‌­رسد این پهبادها یک ­بارمصرف بوده و هرگز قرار نبوده به نقطه­‌ی مبدأ بازگردند. نیازی به گفتن نیست که بازگشت به نقطه­‌ی مبدأ هنگام پرواز با سرعت پایین بعد از حمله به پایگاه اصلی روسی، نمی‌تواند تضمینی برای سالم ماندن پهباد برای هرکسی باشد که باید آنها را به محض فرود جمع‌­آوری می­‌کرده است.

سازوکار رها کردن بمب برای این پهباد نیز، ویژگی جالبی است. بست­ های زیر باله­‌ها، با داشتن فضایی با گنجایش ده بمب کوچک به ازای هر پهباد، به‌­عنوان تکیه‌­گاه­ هایی استفاده می­‌شوند که بمب‌­ها را می‌­توان به آن چسباند.

تصویر ۱۵ (متعلق به اریک وودز)

 به نظر می‌رسد این بمب­‌های کوچک با نوعی سازوکار به بست‌­های مذکور چسبانده و ایمن شده باشند که در نهایت توسط سِروو موتور کنترل می‌­شود. بدون داشتن تصاویر جزئی بیشتر از سازوکار داخلی این مکانیسم، نمی‌­توان درمورد نحوه‌­ی دقیق عملکرد آن اظهار نظر کرد.  با وجود فقط یک سروو در هر بست، احتمال دارد که این بمب­‌­های کوچک همگی در یک زمان آزاد شده­ باشند.

تصویر ۱۶ – سروو با رنگ زرد مشخص شده است (متعلق به وزارت دفاع روسیه)

تصویر ۱۷ – بمب‌های کوچک پهباد: به نقطه‌ی اتصال توجه کنید که با رنگ قرمز مشخص شده است (متعلق به اریک وودز)

واکاوی بمب‌­های کوچک

با بررسی دقیق بمب‌­ها، می­‎توانیم ساختار اصلی آنها را کشف کنیم: یک هسته­‌ی انفجاری درونی لایه­ ساچمه­، بسته‌بندی ­شده در یک غلاف پلاستیکی که با یک نوع فیوز ناشناخته­ منفجر می‌­شود، احتمالاً با ماسوره­‌ی آنی.

تصویر ۱۸ – فلش‌های زرد رنگ جایی را نشان می‌دهد که ساچمه‌ها در بمب کوچک قابل مشاهده‌اند

تصاویر منتشرشده توسط NN Jabla در روز اول ژانویه­‌ی ۲۰۱۸، حاوی تصاویر بیشتری هستند که بخش‌­هایی از این بمب‌­ها را پس از انفجار نشان می­‌دهند، ازجمله فیوز، بخش‌­هایی از غلاف، و ساچمه­‌های پوشانده‌­شده با رزین اپوکسی.

تصویر ۱۹ – به ساچمه‌هایی توجه کنید که در چیزی بسته‌بندی‌ شده‌اند که به نظر می‌رسد نوعی رزین اپوکسی باشد.

عکس دیگری که توسط وزارت دفاع روسیه منتشر شده، نه­  تنها با تصاویر آهن‌­پاره‌­های باقی­مانده از انفجار که روز اول ژانویه منتشر شد مطابقت دارد ، بلکه به­‌روشنی ساختار یک بمب کوچک را به‌­طور کامل نشان می­‌دهد، هم­چنین جزئیات فیوز را به تصویر می­‌کشد که به نظر می­‌رسد ماسوره‌­ی آنی باشد با سوزنی ساده در نوک آن.

تصویر ۲۰ – به ساچمه‌های پیچیده شده در اپوکسی و ساختار ساده‌ی فیوز توجه کنید

یکی از تصاویر که ظاهراً توسط احرارالشام گرفته شده، چیز عجیبی را نشان می‌­دهد که به فیوز اضافه شده است، هرچند هدف دقیق آن هنوز مشخص نیست. امکان دارد این میله‌­ها برای منفجر کردن مواد منفجره در ارتفاع زانو یا کمر کار گذاشته شده باشند، بدین ترتیب کشنده بودنشان افزایش می­‌یابد.

تصویر ۲۱

بمب‌های مربوط به این پهبادها نه به شکل بمب‌های خمپاره‌ای و نه بصورت مهماتی که داعش در مقیاس وسیع استفاده می‌کرد است . بلکه اختصاصا برای استفاده این نوع پهبادها ساخته شده اند. داعش، پلیس فدرال عراق و PKK، همگی از بمب‌­های کوچکی استفاده کرده­‌اند که ظاهرشان مشابه به نظر می‌­رسد، اما هیچ‌­یک از آنها با مهمات مربوط به این پهباد انطباق ندارند.

تجزیه ­وتحلیل تاکتیک

با استفاده از منابع و تحلیل بالا می‌­توان درمورد نحوه­‌ی استفاده از این پهبادها، حدس‌­های هوشمندانه‌­ای زد. در سه مورد از چهار حادثه‌ی فوق، حداقل به وجود دو پهباد اشاره شده است، درحالیکه ۶ ژانویه در حمیمیم، طبق گزارش‌­ها ده پهباد مستقر بوده‌­اند. فقدان دوربین روی پهبادها، می‌­گوید که احتمالاً از قبل نقشه­‌ی پرواز به آنها داده شده و سپس به‌­طور خودکار به سمت هدف‌شان به پرواز درآمده­‌اند، یعنی به سمت محلی که محموله‌­ی خود را براساس مختصات GPS داده شده در آنجا رها نموده‌­اند.

ازآنجا که بمب­‌های کوچک غیرهدایت ­شونده بوده و از طرف یک پهباد­ متحرک با بال‌های ‌ثابت مستقر می‌شوند نه یک پهباد بال­‌چرخان شناور، احتمال ندارد که این پهبادها به همان اندازه دقت داشته باشند. ازاین‌­رو، به نظر می‌­رسد انداختن هم­زمان چند بمب از پهبادهای متعدد راهکار معقولی باشد تا شانس برخورد بمب به هدف را بالا ببرد. با درنظر گرفتن کیفیت ساخت نسبتاً ضعیف، قابلیت محدود در فرود ایمن، و احتمال بازیابی ناقص پهبادها، احتمال می‌رود که آنها پس از انجام مأموریت دور انداخته یا عمداً سرنگون شوند.

عجیب است که برای چنین حمله­‌ی متهورانه‌­ای به یک هدف مهم ، تا کنون هیچ گروهی مسئولیت هیچ­‌یک از این حملات را بر عهده نگرفته است. باتوجه به تعداد پهبادهای حاضر در این حملات و اهمیت بالای مجموعه‌­ی هدف، محتمل به نظر می‌­رسد که برنامه‌­ریزی قابل­ توجه‌ی برای آنها صورت گرفته باشد. این واقعیت که هیچ گروهی ادعایی دراین ­باره نداشته، قابل توجه است.

آیا این پهبادها در شب سال نو به حمیمیم حمله کرده­‌اند؟

حمله به حمیمیم در شب سال نو در هاله­‎ای از ابهام است. فقط می­‌دانیم که دو سرباز روس کشته شده‌­اند و احتمالاً تا حدّی به فرودگاه آنجا خسارت وارد آمده است. فقط سه عکس وجود دارد که خسارت وارده بر هواپیماهای آنجا را نشان می‌­دهند، هرچند تاکنون شواهدی وجود نداشته که صحت آنها را رد کند، اما این تصاویر فقط تا اندازه‌­ای تأیید شده­‌اند. بااین‌­وجود، این عکس­‌ها باید کمی پس از وارد آمدن خسارت گرفته شده باشند، چنان­که یکی از آنها نشت مایعی از هواپیما را به وضوح نشان می‌­دهد.

تصویر ۲۱ – به پاشیده شدن مایع از هواپیما توجه کنید

هوای بارانی دیده ­شده در تصاویر قطعاً با هوای آن شب سال نو مطابقت دارد.

تصویر ۲۲ – نمودار وضعیت گذشته‌ی آب‌وهوا در لاذقیه

علاوه­ براین شماره‌ دُم یک SU-24 که در عکس‌­ها دیده می‌­شود با آنچه پیش­تر در پایگاه رؤیت شده هم‌خوانی دارد. با مقایسه‌­ی پس زمینه‌­ی یکی از تصاویر و فیلمی که اوایل سال ۲۰۱۸ در حمیمیم گرفته شده ، می‌­توان مکان­‌یابی هم کرد.

تصویر ۲۴

تصویر ۲۵
(منبع: youtube)

هرچند هیچ مدرکی وجود ندارد که مستقیماً به حضور این پهبادها در حمله­‌ی شب سال نو اشاره کند، اما وضعیت و شرایط موجود می‌گویند باید این احتمال را در نظر گرفت. ظاهراً پیش از این هرگز در سیستم‌­های دفاعیِ اطراف حمیمیم رخنه‌ نشده است، ازجمله وقتی که ۲۷ دسامبر پایگاه مورد حمله‌­ی موشکی قرار گرفت. بنابراین درمورد حمله‌ای که منجر به مرگ دو سرباز و خسارت به هواپیماها شده می‌­توان گفت که حمله از مسیری غیرمنتظره انجام شده است. حمله‌­ی خمپاره­ای توسط گروهی از شبه‌ ­نظامیان آموزش دیده که در سرتاسر خطوط مقدم نفوذ کرده باشند هم می‌­تواند با این معیار منطبق باشد.

کشف دو مورد از این پهبادها در روز اول ژانویه در نزدیکی پایگاه هوایی، احتمال دیگری را مطرح می‌­سازد: که حمله‌­ی یک پهباد موجب این خسارت و مرگ دو سرباز روس شده است. چند پهباد با سطح مقاطع رادار مشابه پرندگان بزرگ، و با حرکت در همان سرعت، درصورت غیرمنتظره بودن عملاً می‌­توانستند از محدوده­‌ی شناسایی فرار کنند. این سناریو، با حمایت شواهدی مبنی بر وجود پهبادها در این منطقه در روز اول ژانویه یا قبل از آن، قطعاً می­‌بایست به‌­عنوان یک امکان معتبر در نظر گرفته شود.

خلاصه

از این حوادث معلوم می­‌شود که پهبادهای مسلّح کماکان تهدیدی برای نیروهایی محسوب می‌­شوند که در سوریه فعالیت دارند. از شب سال نو تاکنون، حداقل چهار حمله با شرکت این پهبادها رخ داده است، حمیمیم و طرطوس در ۶ ژانویه، حُمص در ۳-۲ ژانویه و منطق‌­ای در مجاورت حمیمیم در روز اول ژانویه یا قبل از آن.باید این امکانِ معتبر نیز در نظر گرفته شود که پهبادهای بازیابی شده در روز سال نو، در حمله به حمیمیم در شب سال نو شرکت داشته­‌اند. اگر همه‌­ی این حملات را با هم جمع کنیم، به‌­علاوه‌­ی پهبادی که در رسانه‌­های اجتماعی به فروش گذاشته شده بود، می­‌توانیم به عدد ۱۸ برسیم، و احتمالاً رقم واقعی بیشتر از این تعداد باشد، پهبادهایی که گریخته، سقوط کرده یا پیدا نشده‌­اند.

ادعای وزارت دفاع روسیه مبنی براینکه هرکس این پهبادها را به پرواز درآورده، به حمایت دولت نیاز داشته، مورد تردید قرار دارد. این گفته که هواپیمای پوزیدون آمریکا به‌­نحوی با این پهبادها در ارتباط بوده نیز بیشتر از ادعای قبلی مورد تردید واقع شده است. مواد و ساختار این پهبادها، ازجمله مهمات مورد استفاده‌­ی آنها، همگی می­‌توانند با استفاده از روش­‌های نسبتاً محلی تهیه شوند. هیچ­‌یک از اجزا چندان پیشرفته نیستند، به­‌جز آنتن GPS که تقریباً در اغلب پهبادهای آماده، به ­شکل استاندارد وجود دارد. داعش قصد داشته یک برنامه­‌ی کامل پهبادی را با تشکیلات، پهبادهای دست­‌ساز و مهمات تولید انبوه خودش به اجرا درآورد. تعجبی ندارد که عامل دیگری هم در جنگ سوریه، قصد انجام این کار را داشته باشد. آنچه در این حملات فرق می‌­کند، تاکتیک‌­های مورد استفاده­ است. هرچند داعش ظاهراً گاهی بیش از یک پهباد را در یک زمان فعال کرده، اما به نظر نمی‌­رسید آنها هرگز از حمله­‌ی گسترده ­ای در این مقیاس بهره برده باشند، آن هم با استفاده از پهبادهایی که تا حدّ زیادی به‌­صورت خودکار پرواز می‌­کنند. این امر، قدرت راهبردی استفاده از پهباد و هم‌چنین سطح بالایی از برنامه‌­ریزی را نشان می‌­دهد. نبود هر نوع ادعا یا شایعه‌­ای از جانب شورشیان، می‌­گوید که هرکس این پهبادها را ساخته و این حملات را به اجرا درآورده، از سطح بالایی از نظم و درک امنیت عملیاتی و فردی برخوردار بوده است. شکی نیست که آنها به­‌محض شناسایی شدن، به‌­عنوان هدف در اولویت خواهند بود.

هرچند برخی تهدید موجود از جانب COTS و پهبادهای دست­‌ساز را قابل اغماض می­‌دانند، اما آنها قدرت وارد کردن خسارت هم در سطح تاکتیکی و هم راهبردی را دارا هستند. داعش این واقعیت را در استفاده­‌ی گسترده از پهبادهای COTS در سال ۲۰۱۷ اثبات کرد، ازجمله حمله‌­ی خیره ­کننده‌­اش به انبار مهمات دیرالزور. هرکس حمله­ به حمیمیم را ترتیب داده، به وارد کردن ضربه‌­ای راهبردی به اموال نیروی هوایی روسیه در سوریه ، یعنی منبع پشتیبانی حیاتی برای رژیم‌ بسیار نزدیک شده است. گرچه ورقه‌­های پلاستیکی، نوار چسب و طراحی ساده­‌ی پهبادها ممکن است تصوّر تکامل و پیچیدگی آنها را مخدوش سازد، اما به‌­نظر می‌­رسد که استفاده از این پهبادها چه نظامی باشد، چه COTS یا دست­‌ساز، گام دیگری درجهت تبدیل شدن آنها به آینده‌­ی جنگ باشد.

منبع: Bellingcat

ترجمه: جامع

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید.

دیدگاه خود را ارسال کنید...